Balon balığı zehirlidir, sakın yemeyin!

Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı, Tıbbı Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay, zehirli olmasıyla bilinen balon balığında bulunan tetrodotoksin isimli toksinin tıp ve eczacılık alanında kullanılmasına ilişkin dünyada çalışmaların yapıldığını, bu alandaki çalışmaların ülkemizde de yapılabileceğini söyledi.   Balon balığının küresel ısınma ve iklim değişiklikleri nedeniyle ülkemizin kıyılarında görülmeye başladığını belirten Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Daha önceki yıllarda böyle bir problem yoktu. Bu balık ekosistemi de bozuyor. Bulunduğu yerde diğer balıkların göç etmesine yol açıyor ve o nedenle bir sıkıntı yaratıyor. Ancak bu balığın şöyle bir özelliği var; bu balık bol miktarda tetrodotoksin içeriyor. Tetrodotoksin bir nörotoksin yani bir zehir aslında ancak bu toksin ilaç sanayi ve ilaç endüstrisinde kullanılıyor. Kanada’da bulunan bir firma bu toksini hammadde olarak kullanıp ‘Tektin’ ismiyle ticarileştirmiş durumda. Firma özellikle kanser ağrılarının tedavisine yönelik olarak bu ilacı üretiyor” diye konuştu.   Kanser ve bağımlılık alanındaki çalışmalar sürüyor   Bu toksinin bazı metastatik kanserlerin önlenmesi ve metastazın engellenmesine yönelik çalışmalarda kullanılmasına ilişkin çalışmalar olduğunu da belirten Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Burada bazı umut verici sonuçlar var ancak bunlar henüz kliniğe taşınabilmiş durumda değil. Bunların dışında tetrodotoksinin lokal anestezik olarak kullanılma potansiyeli var. Bu toksinle ilgili üzerinde çalışılan bir diğer konu ise bağımlılık tedavisiyle ilgili. Eroin bağımlılığının tedavisinde, eroin bağımlılığında ortaya çıkan yoksunluk krizinin tetiklenmesine ve eroin arzulamaya neden olan arama davranışını engellemek için üzerinde araştırmalar sürdürülen ilaç potansiyeline sahip bir toksindir” diye konuştu.   Balon balığı asla yenilmemelidir!   Balon balığına ilişkin yapılan klinik çalışmalardan yola çıkılarak balon balığının asla tüketilmemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Bu haberleri izleyen vatandaşlarımız ‘Kansere bu iyi geliyor, lokal anestezi özelliği gösteriyormuş’ da ‘Eroin bağımlılığına iyi geliyor’ şeklinde yanlış bir düşünceye kapılıp bu balığı asla yemesinler. Bunun altını çizmemiz lazım. Balon balığını yemek son derece tehlikelidir. Tek bir balığın yenmesi dahi öldürücü olabilir. Aşağı yukarı 2 miligramlık dozu 50 kilo ağırlığında bir insanı rahatlıkla öldürebiliyor” uyarısında bulundu.   Kalp durması ve felç ortaya çıkabilir   Balon balığının kalp sağlığı üzerinde çok ciddi şekilde olumsuz etkileri olduğunu da kaydeden Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Kalp durması ortaya çıkabiliyor. Zehirlenme nedeniyle birçok başka zehirlenme vakalarında olduğu gibi baş dönmesi ve terleme ortaya çıkıyor. Kol ve bacaklarda uyuşukluk görülebiliyor ve genel bir felç tablosu da ortaya çıkabiliyor. Yoğun bakıma girip çıkan kişilerin birçoğunda da kalp yetmezliği sorunu ortaya çıkıyor. O yüzden balon balığının tüketilmesi son derece tehlikelidir. Zaten kanunlarda da karaya çıkarılması ve satışı yasak olan bir balıktır” dedi.   Tetrodotoksini biz de elde edebiliriz   Bu toksini yabancı ilaç şirketlerine ihraç etmek üzere çalışmalar olduğunu belirten Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Tetrodotoksini başka ülkelere ihraç etmek yerine doğrudan doğruya bu balıktan izole edip kullanılabiliriz. Türkiye’nin bunu yapabilecek alt yapısı var. Bunun dışında sadece balon balığı ile ilgili değil yeni ilaç geliştirme açısından da ülkemiz ve doğamız oldukça yeni imkânlar sunabilecek nitelikte. Bunun için tabi bu yöndeki çalışmaları projelendirmek lazım. Bu konuda bir vizyon sahibi olmak lazım. Üniversitelerin böyle bir hedefi olması lazım ve buraya yatırım yapmak lazım. Yatırım yapıldığı taktirde neden olmasın? Türkiye bunu kendisi de izole edilir. En azından tetrodotoksini kendisi izole edip balığı değil de tetrodotoksini satmak daha karlı bir iş olabilir” diye konuştu.